1. Met ingang van 2019 veilen de lidstaten alle emissierechten die niet kosteloos zijn toegewezen overeenkomstig de artikelen 10 bis en 10 quater van deze richtlijn en niet zijn opgenomen in de marktstabiliteitsreserve die is ingesteld bij Besluit (EU) 2015/1814 van het Europees Parlement en de Raad ( 10 ) („de marktstabiliteitsreserve”) of geannuleerd overeenkomstig artikel 12, lid 4, van deze richtlijn.
Vanaf 2021, en zonder vooruit te lopen op een eventuele verlaging op grond van artikel 10bis, lid 5 bis, bedraagt het aandeel van de te veilen rechten 57 %.
Tussen 2021 en 2030 wordt 2 % van de totale hoeveelheid emissierechten geveild om een fonds voor de verbetering van de energie-efficiëntie en de modernisering van de energiesystemen van bepaalde lidstaten (de “begunstigde lidstaten”) in te stellen, zoals vastgesteld in artikel 10quinquies (het “moderniseringsfonds”). De begunstigde lidstaten voor die hoeveelheid emissierechten zijn de lidstaten waarvan het bbp per hoofd van de bevolking tegen marktprijzen in 2013 minder dan 60 % van het EU-gemiddelde bedroeg. De middelen die overeenstemmen met die hoeveelheid emissierechten, worden verdeeld overeenkomstig deel A van bijlage IIter.
Bovendien wordt tussen 2024 en 2030 2,5 % van de totale hoeveelheid emissierechten voor het moderniseringsfonds geveild. De begunstigde lidstaten voor die hoeveelheid emissierechten zijn de lidstaten waarvan het bbp per hoofd van de bevolking tegen marktprijzen in de periode van 2016 tot 2018 minder dan 75 % van het EU-gemiddelde bedroeg. De middelen die overeenstemmen met die hoeveelheid emissierechten, worden verdeeld overeenkomstig deel B van bijlage IIter.
De totale resterende hoeveelheid door de lidstaten te veilen rechten wordt overeenkomstig lid 2 verdeeld.
1 bis. Wanneer vóór toepassing van artikel 1, lid 5, van Besluit (EU) 2015/1814 het aantal door de lidstaten te veilen emissierechten in het laatste jaar van de in artikel 13 , van deze richtlijn bedoelde periode meer dan 30 % hoger is dan de verwachte gemiddelde veilinghoeveelheid voor de eerste twee jaar van de daaropvolgende periode, wordt twee derde van het verschil tussen deze hoeveelheden op de veilinghoeveelheden voor het laatste jaar van de periode in mindering gebracht en in gelijke tranches aan de in de eerste twee jaar van de volgende periode door de lidstaten te veilen hoeveelheden toegevoegd.
2.
De totale hoeveelheid door de lidstaten te veilen emissierechten, bestaat uit:
a) 90 % van de totale hoeveelheid te veilen emissierechten over de lidstaten wordt verdeeld, waarbij elk aandeel identiek is aan het aandeel van de betrokken lidstaat in de geverifieerde emissies krachtens het EU-ETS voor 2005 of, als dit meer is, het gemiddelde voor de periode van 2005 tot en met 2007;
b) 10 % van de totale hoeveelheid te veilen emissierechten die met het oog op solidariteit, groei en interconnecties binnen de Unie over bepaalde lidstaten wordt verdeeld, zodat de hoeveelheid rechten die deze lidstaten krachtens punt a) veilen, met de in bijlage IIbis vermelde percentages wordt verhoogd.
—————
Met het oog op punt a) wordt het aandeel van de lidstaten die in 2005 niet aan het EU-ETS hebben deelgenomen, berekend aan de hand van hun geverifieerde emissie krachtens het EU-ETS in 2007.
Indien nodig worden de onder b) bedoelde percentages evenredig aangepast om te waarborgen dat 10 % wordt verdeeld.
3.
De lidstaten bepalen hoe de opbrengsten van de veiling van de in lid 2 van dit artikel bedoelde emissierechten worden gebruikt, met uitzondering van de opbrengsten die overeenkomstig artikel 311, derde alinea, VWEU als eigen middelen zijn vastgesteld en in de begroting van de Unie zijn opgenomen. De lidstaten gebruiken die opbrengsten, met uitzondering van de opbrengsten die worden gebruikt voor de compensatie van indirecte koolstofkosten als bedoeld in artikel 10bis, lid 6, van deze richtlijn, of het equivalent in financiële waarde van die opbrengsten, voor een of meer van de volgende doeleinden:
a) reductie van de emissie van broeikasgassen, onder andere door bijdragen aan het Wereldfonds voor energie-efficiëntie en hernieuwbare energie en aan het door de Conferentie inzake klimaatverandering van Poznan (COP 14 en COP/MOP 4) operationeel gemaakte Aanpassingsfonds, aanpassing aan de effecten van klimaatverandering, en financiering van onderzoek en ontwikkeling alsmede demonstratieprojecten voor emissiereductie en aanpassing aan klimaatverandering, inclusief deelname aan initiatieven in het kader van het Europees strategisch plan voor energietechnologie en de Europese technologieplatforms;
b) de ontwikkeling van hernieuwbare energie en netten voor elektriciteitstransmissie om te voldoen aan de doelstelling van de Unie inzake hernieuwbare energie en de streefcijfers van de Unie voor connectiviteit, alsook de ontwikkeling van andere technologieën die bijdragen tot de overgang naar een veilige en duurzame, koolstofarme economie, en het helpen voldoen aan de doelstelling van de Unie om de energie-efficiëntie op te voeren tot de niveaus waartoe is besloten in de toepasselijke wetgevingshandelingen, met inbegrip van de productie van elektriciteit van zelfverbruikers van hernieuwbare energie en hernieuwbare-energiegemeenschappen;
c) maatregelen om ontbossing te voorkomen, de bescherming en het herstel van veengebieden, bossen en andere grondgebaseerde ecosystemen of marienegebaseerde ecosystemen te ondersteunen, met inbegrip van maatregelen die bijdragen tot de bescherming, het herstel en een beter beheer daarvan, met name in beschermde mariene gebieden, en biodiversiteitsvriendelijke bebossing en herbebossing te doen toenemen, ook in ontwikkelingslanden die de Overeenkomst van Parijs hebben geratificeerd, en maatregelen om technologie over te dragen en de aanpassing aan de negatieve gevolgen van de klimaatverandering in deze landen te vergemakkelijken;
d) bevordering van vastlegging door bosbouw en in de bodem in de Unie;
e) het milieutechnisch veilig afvangen en de geologische opslag van CO2, met name die welke afkomstig is van met vaste fossiele brandstoffen gestookte elektriciteitscentrales en van een reeks industriële bedrijfstakken en deeltakken, ook in derde landen, en innovatieve technologische methoden voor koolstofverwijdering, zoals het rechtstreeks uit de lucht halen van koolstof, en koolstofopslag;
f) het investeren in en vaart te zetten achter de overgang naar vormen van vervoer die aanzienlijk bijdragen tot het koolstofvrij maken van de sector, met inbegrip van de ontwikkeling van diensten en technologieën op het gebied van klimaatvriendelijk passagiers- en goederenvervoer per spoor en met de bus, maatregelen om de maritieme sector koolstofvrij te maken, met inbegrip van de verbetering van de energie-efficiëntie van schepen, havens, innovatieve technologieën en infrastructuur, en duurzame alternatieve brandstoffen, zoals waterstof en ammoniak die worden geproduceerd uit hernieuwbare energiebronnen, en emissievrije aandrijftechnologieën, alsmede het financieren van maatregelen ter ondersteuning van het koolstofvrij maken van luchthavens overeenkomstig een verordening van het Europees Parlement en de Raad betreffende de uitrol van infrastructuur voor alternatieve brandstoffen, en tot intrekking van Richtlijn 2014/94/EU van het Europees Parlement en de Raad, en een verordening van het Europees Parlement en de Raad inzake het waarborgen van een gelijk speelveld voor duurzaam luchtvervoer;
g) de financiering van onderzoek en ontwikkeling inzake energie-efficiëntie en schone technologieën in de sectoren die onder deze richtlijn vallen;
h) maatregelen die tot doel hebben energie-efficiëntie, systemen voor stadsverwarming en isolatie, efficiënte en hernieuwbare verwarmings- en koelsystemen te ondersteunen of de grondige en gefaseerde grondige renovatie van gebouwen overeenkomstig Richtlijn 2010/31/EU van het Europees Parlement en de Raad te ondersteunen ( 11 ), te beginnen met de renovatie van de slechtst presterende gebouwen;
h bis) het verlenen van financiële steun om sociale aspecten in huishoudens met een laag en middeninkomen op te vangen door verstorende belastingen te verlagen en gerichte verminderingen van rechten en heffingen in verband met hernieuwbare elektriciteit;
h ter) financiering van nationale regelingen voor klimaatdividenden met een beproefd positief milieueffect, zoals gedocumenteerd in het in artikel 19, lid 2, van Verordening (EU) 2018/1999 van het Europees Parlement en de Raad ( 12 ) bedoelde jaarverslag.
i) de dekking van administratieve uitgaven voor het beheer van het EU-ETS ;
j) de financiering van klimaatacties in kwetsbare derde landen, waaronder de aanpassing aan de gevolgen van klimaatverandering;
k) het bevorderen van het verwerven van vaardigheden en het herverdelen van arbeid om bij te dragen aan een rechtvaardige overgang naar een klimaatneutrale economie, met name in regio’s die het meest te maken krijgen met de overgang naar andere banen, en dat in nauwe samenspraak met de sociale partners, en het investeren in het omscholen en bijscholen van mogelijk door de transitie getroffen werknemers, met inbegrip van werknemers in het maritiem vervoer;
l) het aanpakken van eventuele restrisico’s van koolstoflekkage in de sectoren die onder bijlage I bij Verordening (EU) 2023/956 van het Europees Parlement en de Raad ( 13 ) vallen, die de transitie ondersteunen en de decarbonisatie ervan overeenkomstig de staatssteunregels bevorderen.
Bij het bepalen van het gebruik van de opbrengsten van de veiling van emissierechten houden de lidstaten rekening met de noodzaak om de internationale klimaatfinanciering in kwetsbare derde landen als bedoeld in de eerste alinea, punt j), verder op te schalen.
De lidstaten worden geacht te voldoen aan de bepalingen van dit lid indien zij een fiscaal of financieel steunbeleid hebben en uitvoeren, ook in met name ontwikkelingslanden, of nationale reguleringsmaatregelen hebben en uitvoeren die de financiële steunverlening, opgezet om de in de eerste alinea vermelde doelstellingen te verwezenlijken, ondersteunen en die een waarde hebben die gelijk is aan de in de eerste alinea bedoelde opbrengsten.
De lidstaten stellen de Commissie in hun verslagen uit hoofde van artikel 19, lid 2, van Verordening (EU) 2018/1999 in kennis van het gebruik van de opbrengsten en de uit hoofde van dit lid ondernomen acties, waarbij zij zo nodig en in voorkomend geval aangeven welke inkomsten worden gebruikt en welke acties worden ondernomen om hun overeenkomstig die verordening ingediende geïntegreerde nationale energie- en klimaatplannen en hun overeenkomstig artikel 11 van Verordening (EU) 2021/1056 van het Europees Parlement en de Raad ( 14 ) voorbereide territoriale plannen voor een rechtvaardige transitie uit te voeren.
De rapportage moet voldoende gedetailleerd zijn om de Commissie in staat te stellen de naleving van het eerste lid door de lidstaten te beoordelen.
4.
De Commissie is bevoegd om overeenkomstig artikel 23 van deze richtlijn gedelegeerde handelingen vast te stellen ter aanvulling van deze richtlijn wat betreft de tijdstippen, het beheer en andere aspecten van veilingen, met inbegrip van veilingmodaliteiten die noodzakelijk zijn voor het overmaken van een deel van de opbrengsten naar de begroting van de Unie als externe bestemmingsontvangsten overeenkomstig artikel 30quinquies, lid 4, van deze richtlijn of als eigen middelen overeenkomstig artikel 311, derde alinea, VWEU, om ervoor te zorgen dat deze op een open, transparante, geharmoniseerde en niet-discriminerende wijze worden uitgevoerd. Te dien einde moet dit proces voorspelbaar zijn, met name met betrekking tot het tijdstip en de opeenvolging van veilingen en de geraamde hoeveelheden rechten die worden aangeboden.
Die gedelegeerde handelingen zorgen ervoor dat veilingen op zodanige wijze worden opgezet dat:
a) de exploitanten, en met name eventuele kleine en middelgrote ondernemingen die onder het EU-ETS vallen, volledige, eerlijke en gelijke toegang krijgen;
b) alle deelnemers op hetzelfde tijdstip toegang hebben tot dezelfde informatie en dat deelnemers het verloop van de veilingen niet verstoren;
c) de organisatie van en deelname aan de veilingen kosteneffectief is en dat onnodige administratieve kosten worden vermeden; en
d) de toegang tot emissierechten wordt toegekend voor kleine emittenten.
De lidstaten brengen verslag uit wat betreft de correcte toepassing van de veilingregels voor elke veiling, met name met betrekking tot de eerlijke en open toegang, transparantie, prijsinformatie en technische en operationele aspecten. Deze verslagen worden uiterlijk één maand na de bedoelde veiling ingediend en gepubliceerd op de website van de Commissie.
5. De Commissie houdt toezicht op de werking van de Europese koolstofmarkt. Elk jaar dient zij bij het Europees Parlement en bij de Raad een verslag in over het functioneren van de koolstofmarkt en over andere relevante onderdelen van het klimaat- en energiebeleid, met inbegrip van het verloop van de veilingen, de liquiditeit en verhandelde hoeveelheden, waarin tevens door de Europese Autoriteit voor effecten en markten (ESMA) overeenkomstig lid 6 van dit artikel verstrekte informatie alsmede door de lidstaten verstrekte informatie over de in artikel 10bis, lid 6, bedoelde financiële maatregelen worden samengevat. Zo nodig zorgen de lidstaten ervoor dat alle relevante informatie ten minste twee maanden voor de goedkeuring van het verslag door de Commissie aan deze laatste wordt doorgegeven.
6. De ESMA houdt regelmatig toezicht op de integriteit en transparantie van de Europese koolstofmarkt, met name met betrekking tot de marktvolatiliteit en de prijsontwikkeling, de werking van de veilingen en handelsactiviteiten op de markt met betrekking tot emissierechten en derivaten, met inbegrip van onderhandse transacties, liquiditeit en de verhandelde volumes, en de categorieën en het handelsgedrag van marktdeelnemers, met inbegrip van de posities van financiële intermediairs. De ESMA neemt de relevante bevindingen en zo nodig aanbevelingen op in haar beoordelingen voor het Europees Parlement, de Raad en de Commissie, en voor het Europees Comité voor systeemrisico’s overeenkomstig artikel 32, lid 3, van Verordening (EU) nr. 1095/2010 van het Europees Parlement en de Raad ( 15 ). Voor de uitvoering van de in de eerste zin van dit lid bedoelde taken werken de ESMA en de betrokken bevoegde autoriteiten samen en wisselen zij gedetailleerde informatie uit over alle soorten transacties overeenkomstig artikel 25 van Verordening (EU) nr. 596/2014 van het Europees Parlement en de Raad ( 16 ).
